حسادت یک واکنش دفاعی پیچیده است که ممکن است زمانی ایجاد شود که فرد تهدیدی را از طرف یک شخص دیگر احساس کند. حسادت در کودکان معمولا زمانی به وجود می آید که عشق و محبت والدین با آمدن خواهر یا برادر دیگر تقسیم می شود. به طور شگفت انگیزی، حسادت در کودکان بیشتر با مادر مرتبط است. زیرا بسیاری از کودکان خردسال نشان داده اند که تمایل بیشتری به مادر خود دارند. حسادت یک احساس رایج در کودکان است، اگرچه یکی از ناخوشایندترین احساساتی است که یک کودک می تواند تجربه کند. با این حال در صورتی که والدین نتوانند عدالت را به خوبی رعایت کنند، ممکن است این حس باعث ایجاد شرایط بدی برای کودک شود. با ما در ادامه همراه باشید تا درباره روانشناسی کودک حسود صحبت کنیم.
حسادت ناشی از ترس از دست دادن عشق و توجه والدین و مراقبتشان است. همچنین ممکن است باعث عصبانیت، اضطراب یا رنجش و بدبینی نسبت به سایر خواهر و برادران شود. مشاوره کودک حسود به ما هشدار می دهد، در صورتی که حسادت درمان نشود می تواند باعث ایجاد اختلاف و دعواهای متعدد در میان فرزندان شود.
در ادامه چند روش موثر برای مقابله با حسادت کودکان آورده شده است.
اشتباهات والدین که باعث ایجاد حسادت در کودکان می شود
رفتار والدین می تواند محرک قوی ای برای ایجاد حس حسادت در دوران کودکی باشد. به عنوان مثال، کودکان اغلب مشتاق تحت تاثیر قرار دادن و جلب توجه بیشتر والدین خود هستند. اگر والدین همیشه به یک کودک بیشتر از دیگران توجه کنند، کودک می تواند به تدریج تبدیل به یک کودک حسود شود.
نوازش بیش از حد
اگرکودک را بیش از حد نوازش کنید و یا به طور کلی بیش از حد لوس کنید، ممکن اس در خانه احساس برتری کند. وقتی یک فرزند جدید وارد خانواده می شود، حس می کند که شعاع حکم رانی او را تحت تاثیر قرار داده است و احساس ناامنی می کند. آن ها ممکن است زمانی که توجه کافی را دریافت نکنند دست به کارهایی بزنند که از نظر والدین اشتباه است.
محافظت بیش از حد از کودک
محافظت بیش از حد از کودک و سپس رها کردن او و کم توجهی برای او پیامدهای بدی به همراه دارد. کودک نمی تواند دلیل این تغییر بزرگ در توجه را درک کند. روانشناسی کودک حسود به ما می گوید که با این رفتار والدین ممکن است کودک در آینده دچار کاهش اعتماد بنفس و استرس شود و خودش را از هر کودک دیگری پایین تر بداند.
کنترل بیش از حد
کنترل بیش از حد نیز یکی دیگر از اشتباهات رایج والدین می باشد که باعث افزایش حس حسادت در کودکان می شود. تنظیم قوانین و مقررات سختگیرانه بدون توضیح علت آن، کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. این رفتار باعث می شود که کودک شما با کمبود اعتماد به نفس رشد کند و نسبت به خواهر یا برادر خود احساس شایستگی کمتری داشته باشد. همین موضوع باعث می شود حس حسادت نسبت به خواهر یا برادر خود در آن ها تقویت شود.
مقایسه کردن با دیگران
بدترین کاری که یک مادر یا پدر می تواند بکند این است که فرزند خودش را با دیگر بچه ها مقایسه کند. در روانشناسی کودک حسود آمده است که مخرب ترین عامل برای از بین بردن عزت نفس در یک کودک و ایجاد حسادت در او مقایسه کردن است. کودکی که احساس حقارت کند، ممکن است به دلیل طمع موفقیت و عدم دستیابی به آن شروع به کینه ورزی نسبت به دیگران کند.
ایجاد رقابت های ناسالم
وادار کردن کودکان به انجام همان فعالیت و مقایسه نتایج آن ها با دیگر کودکان باعث ایجاد حس حسادت می شود. روانشناسی کودکان حسود به ما می گوید که نباید کودکان را از طریق رقابت های ناسالم وادار به رشد کرد. زیرا این کار باعث می شود در صورت شکست کودک، حس حسادت در او شکل بگیرد.
نشانه های حسادت در کودکان
در دوران کودکی، زمانی که فرزندتان در حال بازی با دیگران است، ممکن است متوجه علائم حسادت شوید. کودکان به طور معمول در پنهان کردن احساسات خود مشکل دارند و ممکن است براثر حسادت حتی کودک دیگری را کتک بزنند. برخی از علائم حسادت در کودکان عبارتند از:
- خشم
- اضطراب
- توجه بیش از حد به یک کودک دیگر
- رفتار مالکانه
- حساسیت بیش از حد
- قلدری نسبت به دیگران
- ایجاد خصومت با دیگران
- سوءظن
- کپی کردن رفتارهای یک کودک دیگر در عین اینکه سعی می کند از او دوری کند.
راهکارهایی برای کاهش حسادت یک کودک
حال نوبت آن است که راهکارهایی برای کاهش حسادت در کودکان ارائه دهیم. راهکارهایی که در ادامه آورده شده اند همگی به صورت اصولی و از مشاوره کودک حسود استخراج شده اند.
حسادت را به جاه طلبی تبدیل کنید
منحرف کردن حس حسادت کودک به یک کانال مثبت، راهی عالی برای کاهش احساسات منفی و مخرب اوست. به عنوان مثال، اگر فرزند شما به دلیل دریافت نمرات خوب دوستش غمگین است، باید او را تشویق کنید که بیشتر درس بخواند تا نمره بهتری کسب کند. همگامی که فرزند شما در تلاش برای درس خواندن است، روی اینکه چگونه از کس دیگری پیشی بگیرد تمرکز نمی کند. بنابراین بدین صورت با تمرکز در مسیر درست، می تواند بر احساس بی کفایتی خود غلبه کند.
گوش کنید
در بیشتر موارد، رفتار حسادت آمیز ریشه در اعماق وجود فرد دارد. با فرزندتان صحبت کنید و دلیل حسادت او به یک فرد خاص و یا نارضایتی از موقعیت فعلی را پیدا کنید. ممکن است در این میان مواردی وجود داشته باشد که عزت نفس کودک شما را پایین آورده باشد. باید به او یادآوری کنید که جنبه های مثبتی نیز وجود دارد که باید به آن ها درون خود توجه کند.
از مثال استفاده کنید
کودکان نمی توانند موارد انتزاعی را به درستی درک کنند. بنابراین بهتر است به او الگو معرفی کنید. به طور معمول فرزندان شما بیشترین تاثیر را از خود شما می گیرند. بنابراین بهتر است به عنوان یک الگو عمل کنید. سعی کنید دیگران را به دلیل حس شوخ طبعی، رفتار خوب و یا ویژگی های دیگر تشویق کنید. فرزند شما این رفتار شما را می بیند و الگو می گیرد.
اهمیت اشتراک گذاری را به فرزندتان بیاموزید
یکی دیگر از شگرد های روانشناسی کودکان حسود، آموزش به اشتراک گذاری است. باید به او یاد بدهید که احساسات مثبت و خوب زمانی که به اشتراک گذاشته می شوند، چند برابر می شوند. اگر بتوانید اهمیت به اشتراک گذاری احساسات را به خوبی به فرزندتان بیاموزید، به زودی متوجه خواهید شد که حسادت در او بسیار کمرنگ می شود.
عاشق فرزند خود باشید
ما نمی گوییم که شما فرزندتان را دوست ندارید. در عوض تاکید می کنیم که باید تمام عشق و محبتی که می توانید در آن مرحله از زندگی خود در اختیار فرزندتان بگذارید را از او دریغ نکنید. مطمئن باشید کاری که عشق ورزی می تواند انجام دهد، از هر تکنیک دیگری موثرتر خواهد بود. کودکان می توانند عشق را درک کنند. زمانی که مطمئن باشد کسی او را دوست دارد، می تواند کارهای خارق العاده ای انجام دهد.
جمع بندی
حسادت در کودکان بسیار شایع است. آن ها توانایی خوبی در پنهان کردن احساسات خود ندارند. بنابراین با کمی دقت در رفتارهایشان می توانید متوجه حس حسادت در آن ها شوید. روانشناسی کودک حسود می گوید اگر به این حس رسیدگی نشود و آن را در یک جهت مثبت قرار ندهیم، می تواند تبعات بسیار بدی به همراه داشته باشد. کاهش عزت نفس کودک، پرخاشگری و … از مهم ترین مسائلی هستند که به دنبال یک حسادت درمان نشده خواهند آمد. سعی کنید با استفاده از راهکارهایی که ارائه شده است به درمان حسادت کودک خود بپردازید.