بیش فعالی یک اختلال رفتاری می باشد که معمولا در کودکان اتفاق می افتد. این مشکل تا حد زیادی ذاتی می باشد ولی می توان گفت محیط نیز در شکل گیری آن نقش دارد. بطور معمول در درمان بیش فعالی از دارو به همراه روان درمانی استفاده می شود تا اثربخشی بیشتری داشته باشد. در این مقاله سعی کرده ایم بر روی روانشناسی کودک بیش فعال تمرکز کنیم و نشان دهیم که جلسات مشاوره روانشناسی کودک برای درمان بیش فعالی به چه صورت پیش می روند.
روانشناسی کودک بیش فعال شامل چه مواردی می شود؟
مشاوره روانشناسی یک قسمت از درمان بیشتر کودکان و نوجوانانی است که دچار اختلال بیش فعالی می باشند. جلسات مشاوره این افراد با روانشناس برای شناسایی مشکلاتی که بیش فعالی سبب آن ها است برگزار می شود. هدف این جلسات این است که علائم بیش فعالی را کنترل کنیم و آن ها را کاهش دهیم.
در جلسات مشاوره، کودکان یاد میگیرند که چطور بهتر گوش دهند و بر روی یک موضوع خاص تمرکز کنند.
درمان بیش فعالی معمولا شامل دارودرمانی نیز می شود تا به کودکان در تمرکز کردن کمک کند، با این حال ما در اینجا سعی می کنیم تا بر روی جنبه روانشناسی و جلسات مشاوره برای کودکانی که درگیر این اختلال هستند تمرکز کنیم.
چرا کودک و یا نوجوان مبتلا به بیش فعالی نیاز به مشاوره روانشناسی دارد؟
مشاوره به کودکان مبتلا به بیش فعالی کمک می کند تا در خانه و مدرسه عملکرد بهتری داشته باشند. بطور مثال آن ها موارد زیر را در جلسات تمرین می کنند:
- نظم بیشتری داشته باشند.
- بر روی تکالیف مدرسه شان تمرکز کنند.
- تمرکز بیشتری داشته باشند و بهتر گوش دهند.
- با دیگران ارتباط موثری داشته باشند و بدون مشکل اقدام به برقراری ارتباط کنند
- مشکلات رفتاری کمتری داشته باشند.
برخی از کودکان نیاز دارند تا بتوان با استفاده از مشاوره به آن ها کمک کرد احساسات خود را به راحتی بیان کنند. این احساسات می توانند نشات گرفته از اختلال بیش فعالی باشند. بطور مثال برخی از این کودکان ممکن است از کمبود اعتماد به نفس رنج ببرند و یا اینکه در انجام دادن کارها مدام دیگران را ناامید کنند. این موضوعات می تواند در نهایت به افسردگی، اضطراب شدید و یا حتی عصبانیت و پرخاشگری کودک منجر شود.
زمانی که کودک مهارت کنترل بیش فعالی را بدست می آورد می تواند عملکرد بهتری داشته باشد. علاوه بر این مشاوره روانشناسی به کودک کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشد، شادتر زندگی کند و اعتماد بنفسش تقویت شود.
مشاوره روانشناسی چگونه به درمان بیش فعالی کمک می کند؟
در روانشناسی بیش فعالی کودکان به وسیله انجام دادن فعالیت هایی مهارت های جدید یاد می گیرند. مشاور فعالیت ها و افکاری را به آن ها می آموزد که به وسیله آن ها کودک مهارت هایی که نیاز دارد فرا می گیرد. روانشناسان می توانند مهارت های مطالعه، مهارت های عاطفی، مهارت های مروبط به تمرکز کردن و یا حتی نحوه استراحت دادن به مغز و یا تنفس مغز را به کودک بیاموزند. علاوه بر این کودک در این جلسات مهارت های اجتماعی ای که به او کمک می کند تا با سایر کودکان ارتباط موثرتری برقرار کند فرا می گیرد. آن ها مهارت هایی یاد می گیرند تا بتوانند اضطراب خود را کنترل کنند.برای موثر واقع شدن این موضوع کودک باید مهارت هایی که یادگرفته است را تمرین کند.
- در مشاوره روانشناسی بیش فعالی، رابطه مثبت و سازنده بین کودک و مشاور می تواند به کودک حس حمایت و تشویق را بدهد و به او در یادگیری کمک کند.
- بسته به سن کودک، یک مشاور روانشناسی ممکن است جلساتش با کودک را همراه با والدین و یا به تنهایی با او برگزار کند. زمانی که والدین در جلسات مشاوره بیش فعالی شرکت دارند، می توانند نکاتی را بیاموزند که برای تمرین در خانه کودک موثر هستند.
- والدین می توانند به کودک کمک کنند نکاتی که آموخته است را در خانه تمرین کند. اعتماد به نفس و عزت نفس کودکان با آموختن مهارت های جدید افزایش پیدا می کند.
در جلسات روانشناسی بیش فعالی چه اتفاقی می افتد؟
در ابتدا مشاور شما صحبت می کند و سوالات هدفمندی را از شما و کودکتان می پرسد. گوش کردن به پاسخ های شما به مشاور کمک می کند تا اطلاعات بیشتری درباره فرزندتان کسب کند و او را بهتر بشناسد. مشاور با کمک شما اهداف درمانی خود را برای بهتر شدن شرایط فرزندتان تنظیم می کند.
جلسات مشاوره روانشناسی بیش فعالی معمولا همراه با حضور والدین به صورت هفتگی و در طول مدت چند ماه برگزار می شوند.
فعالیت هایی که در جلسه مشاوره انجام می شوند بطور معمول شامل موارد زیر هستند:
صحبت کردن و گوش کردن:
مشاوران به کودکان آموزش می دهند چگونه درباره احساسات خود صحبت کنند. این موضوع به کودک کمک می کند تا احساساتش به جای اینکه با رفتارهایش نشان دهد، با استفاده از کلمات آن ها را بیان کند. صحبت کردن و گوش کردن به کودک این حس را القا می کند که درک می شود و آماده یادگیری می شود. همچنین می توان این موضوع را به عنوان تمرینی برای شنیدن و تمرکز کردن در نظر گرفت.
بازی کردن هوشمندانه
برای کودکان بزرگتر، بازی می تواند آموزنده خویشتن داری باشد. بطور مثال همین که منتظر باشد در بازی نوبتش برسد می تواند کمک کننده باشد. روانشناسان ممکن است از بازی ها برای افزایش صبر و تحمل او استفاده کنند. علاوه بر این دنبال کردن یک هدف و امتحان کردن چندین و چند باره به جای از کوره در رفتن و بی خیال شدن می تواند از ثمرات بازی های هوشمندانه برای کودکان مبتلا به بیش فعالی باشد. بازی کردن همچنین یک راه برای تمرین نظم دهی، برنامه ریزی و همکاری با دیگران می باشد.
انجام دادن فعالیت هایی که می توانند نکات جدیدی به همراه داشته باشند.
روانشناسان ممکن است در مورد احساسات، سازماندهی تکالیف درسی، مطالعه کردن و یا درک کردن دیگران نکاتی را به کودک آموزش دهند. فعالیت ها و کاربرگ هایی که در این خصوص تنظیم و تهیه شده اند می توانند کمک کننده باشند.
تمرین کردن مهارت های جدید
مشاور ممکن است از تمریناتی برای افزایش تمرکز حواس و یا تمرینات تنفسی برای کنترل بیش فعالی در کودک استفاده کند. این مهارت ها می توانند به تمرکز حواس و تقویت توجه کودک به مسائل مختلف موثر باشند وذهن و بدن کودک را آرام کنند. جلسات مشاوره می توانند زمان خوبی برای تمرین این مهارت ها به شکلی موثر باشند.
حل مشکلات موجود
مشاوران درباره مشکلاتی که در خانه و یا مدرسه وجود دارند سوالاتی می کنند. در نهایت با بررسی مشکلات درباره آن ها با والدین و کودک صحبت می کنند و به آن ها می آموزند که چگونه باید با این مشکلات کنار بیایند.
مدت درمان چقدر می تواند باشد؟
بسته به اهداف و شرایط کودک مدت جلسات مشاوره بیش فعالی می تواند متغیر باشد. ولی به طور معمول جلسات به صورت هفتگی و به مدت چند ماه برگزار می شوند.
والدین چگونه می توانند کمک کنند؟
وجود داشتن اختلال بیش فعالی در یک کودک تقصیر او و یا والدینش نیست. اما هم کودک و هم والدین می توانند نکاتی را بیاموزند که در روند درمان بیش فعالی بسیار موثر هستند.
راه هایی که والدین می توانند به درمان کمک کنند عبارتند از:
به دنبال مشاوری باشید که کودکتان احساس خوبی به او داشته باشد. سعی نکنید فرد خاصی را به او تحمیل کنید. بنابراین مهم است که کودکتان با مشاورش رابطه خوبی داشته باشد.
تمام جلساتی که برای کودکتان تنظیم شده است را به موقع شرکت کنید. آموزش مهارت های جدید باید تبدیل به یک عادت شود. این موضوع باید تا زمانی که کودکتان به آن مهارت تسلط پیدا نکرده است ادامه پیدا کند.
با مشاور فرزندتان تعامل سازنده ای داشته باشید و از او بپرسید که چه کارهایی باید در خانه انجام دهید. آیا بازی ها و یا کارهایی وجود دارند که در خانه انجام دهید تا به روند درمان فرزندتان کمک کرده باشید.
در نهایت باید بگوییم که صبور باشید و روند درمان فرزندتان را مشتاقانه پیگیری کنید.